آزمایشگاه شرکت کاج برج اطلس

آزمایش هیدرواستاتیک (HYDRO STATIC)

دستورالعمل اندازه گیری مقاومت در برابر فشار (هیدرواستاتیک)
استاندارد مرجع : EN921 , ISO 1167-1/2 , ISIRI 12412181-1/2 ,1717-4
1.هدف : تدوین روشی جهت اندازه گیری مقاومت لوله ها واتصالات در مقابل فشار داخلی ثابت در دمای مشخص می باشد.
2.دامنه کاربرد: لوله هاواتصالات پلی اتیلنی.
3.مسئولیتها: کلیه پرسنل آزمایشگاه مسئول انجام این تست می باشند.
4.تعاریف :
- هیدرواستاتیک وترکیدگی : بطور کلی وقتی پلیمرها تحت تنش مکانیکی قرار میگیرند بسته به ساختار مولکولی وشرایط کاربرد دو نوع رفتار از خود نشان می دهند (رفتار چقرمه و رفتار شکننده). با توجه به آنکه نوع رفتار لوله ها و اتصالات پلی اتیلنی بطور قابل ملاحضه ای تحت تأثیر :
الف- نوع وگونه پلی اتیلن مورد استفاده.
ب- عوامل مؤثر فرآیندی شامل طرح هندسی اجزای فرآیند مانند ماردون ، دای،...
ج- شرایط فرآیند تولید مانند سرعت تولید ، دمای مذاب ،نحوه و. سرعت خنک کاری ، سرعت کشش قرار می گیرد، بنابر این نتایج این آزمون می تواند بعنوان یک معیار مهم و ارزشمند از جهت کنترل کیفی مواد اولیه ، مناسب بودن طراحی و شرایط فرآیندی مورد استفاده قرار دارد.
آزمون فشار ترکیدگی یک نوع آزمون کنترل کیفی وبازرسی است که به منظور تعیین نوع رفتار لوله ها و اتصالات پلی اتیلنی انجام می شود(استاندارد OSI 1167). با انجام این آزمون نوع رفتار نمونه هنگامیکه در کوتاه مدت تحت فشار هیدرواستاتیک بالا قرار می گیرد مشخص می شود و در صورتی نتیجه آزمون قابل قبول است که رفتار از نوع چقرمه(ترجیحأ نوک قناری) باشد. برخی از مزیتهای این رفتار به شرح زیر می باشد:

• - چقرمه بودن رفتار نشان از بالا بودن استحکام محصول می باشد.
  - در صورت افزایش ناگهانی فشار در خط لوله ، تمام لوله دچارشکست نشده ومنطقه محدودی آسیب می بیند.
  - مناطق آسیب دیده به راحتی به وسیله بازرسی چشمی قابل تشخیص می باشد.
  آزمون فشارهیدرواستاتیکی جهت بررسی کیفیت لوله واستاندارد بودن محصول ومواد اولیه مورد استفاده در تهیه لوله ها به کارمیرود. با افزایش دما در این آزمون می توان دو هدف را دنبال کرد: یکی مقاومت اتصالات در دراز مدت را می توان ارزیابی نمود (مطابق اصل انطباق دما- زمان جهت بررسی خواص ماده در بلند مدت، می توان دما راافزایش داده ودر کوتاه مدت خواص را اندازه گرفت ، عکس این مطلب نیز صادق است) و دیگری ارزیابی مقاومت اتصالات در برابر فشار داخلی در دماهای بالا.
  - رشد سریع ترک : رشد سریع ترک نیز نقص بسیارمهمی است که به کررات در خطوط لوله واتصالات دیده می شود و بایستی مقاومت لوله واتصال در برابر آن سنجیده شود. وجود ترکهایی با طول زیاد روی لوله واتصالات منجر به اتلاف می شود. مقاومت در برابر رشد سریع ترک اصطلاحی دیگر برای بررسی استحکام ضربه ای است. برای بررسی مقاومت دربرابر رشد سریع ترک سازمان بین المللی استانداردها ، استاندارد  (OSI 13477) راتدوین کرده است. این آزمون دردمای مشخص برای تعیین فشاری که در بیش از آن رشد سریع ترک رخ می دهد، استفاده می شود. به این فشار، فشاربحرانی می گویند. این آزمون برای لوله ها واتصالاتی که ضخامت جداره آنها بیش از 15 میلیمتر باشد بکار می رود.
  - رشد آهسته ترک : ویژگی رشد آهسته ترک ، مقاومت دراز مدت ومحیطی لوله واتصال را نشان می دهد. آغاز رشد ترک وابسته به فشار درونی ، تنش باقیمانده اززمان فرآورش در لوله واتصالات و... می باشد. آزمون شکاف که تحت (OSI SID 13479) انجام می شود ویژگی های خزشی و دراز مدت ماده را بررسی می کند. اگرترک رشد کند وشکاف در لوله یا اتصال ایحاد شود ، اصطلاحأ می گویند لوله یا اتصال زانو زده است.
  5.تجهیزات آزمون : درپوش – دستگاه تست فشار – کولیس وسیرکومتر – کامپیوتر – وان
  6. شرح انجام کار :
  - تهیه آزمونه : از یک محموله لوله یک لوله را با طول کافی بصورت اتفاقی انتخاب می کنیم از این نمونه آزمونه هائی را با طول مورد نظر به ترتیب یکی پس از دیگری می بریم.
•  - طول آزاد نمونه ها : طول آزاد لوله بین درپوش های انتهایی باید حداقل سه برابر قطر خارجی نامی (ND) و حداقل 250 میلیمتر باشد. برای لوله های بزرگتر از 315 میلیمتر، اگر نتوان به حداقل طول آزاد دست یافت ، طول آزاد کوتاه تر به اندازه حداقل دو برابر (ND) را می توان انتخاب کرد ، مگر اینکه در استاندارد ارجاع دهنده یا وبژگیها طور دیگری قید شده باشد. طول کل آزمونه باید طوری انتخاب شود که حرکت آزمونه بین درپوش های انتهایی در حین آزمونه ، انبساط گرمایی را امکان پذیر سازد.
  - تعداد آزمونه ها : حداقل سه نمونه
  - آماده سازی آزمونه ها : آزمونه ها رااز هرگونه آلودگی مانند خاک ، روغن ، واکس وغیره تمیزو خشک کنید درپوشهای مناسب آزمون رابسته ولوله یا اتصالات را توسط آبی که ممکن است قبلأ تا دمای 5 درجه سانتیگراد بالاتر از دمای آزمون گرم شده باشد را پر نمایید . سپس آزمونه هارا مطابق جدول تعریف شده در استاندارد، درحمام آب قرار دهید. آزمونه ها نباید زودتر از 24 ساعت پس از تولید لوله یا اتصالات، مورد آزمایش قرار گیرند بجز در بررسی های هنگام تولید.

دستگاه تست هیدرواستاتیک

عنوان مشخصات: دستگاه تست هیدرو استاتیک
مدل: AHP
تجهیزات: کلید 1و0 ، گیج فشار ، مخزن سیال (وان) ، مجموعه دستگاه هیدرو ، هیتربرقی ، پمپ سیرکولر، پمپ باد ، کامپیوتر
معرفی کلیدها وتجهیزات :
کلید1و0 جهت روشن وخاموش کردن دستگاه می باشد.
مخزن یا وان دستگاه که حجم ذخیره سازی آن بالغ بر 4500 لیتر می باشد که حجم مورد استفاده جهت انجام آزمون معادل 3500 لیتر است، ضمنآ آزمایشگاه شرکت کاج برج اطلس توانایی انجام تست فشارلوله تا سایز800 میلیمتر را دارا میباشد.
مجموعه دستگاه هیدرو که کلیه لوازم مورد نیاز جهت تامین فشار لازم برای تست آزمونه در آن تعبیه شده .
کمپرسور باد جهت تامین فشار بادلازم برای بازو بسته کردن درب مخزن (وان) با فشار تامینی 6 بار.
هیتر(گرمکن) یا آبگرمکن الکتریکی که با جریان برق فعال می شود، جهت تامین دماهای تعریف شده برای آزمون . 
پمپ سیر کوله جهت سیرکوله کردن سیال عبوری از گرمکن یا هیتر به مخزن (وان).

روش کار با دستگاه :
ابتدا پمپ بادرا روشن کرده تا به فشار لازم برسد یعنی 6 بار، سپس باد را به شیر پنوماتیکی وان وصل نموده و به کمک فشاربادپمپ، درب مخزن را باز می کنیم پس از اطمینان از بسته بودن شیر تخلیه اصل وان ، مخزن را تا حجم 3500 لیتر با آب پر کرده ونمونه را آماده کرده سپس شیلنگهای پورت مورد تست را به نمونه وصل کرده وآن را داخل آب رها می کنیم . 
دقت کنید اتصال شیلنگها وکوپلینگها وبوشن های مصرفی بایستی بدون نشتی باشد. سپس شیلنگ آب شهر را به ورودی پمپ دستگاه هیدرو وصل کرده (این کار رابه گونه ایی انجام میدهیم که در مسیرشیلنگ هیچ هوایی وجود نداشته باشد یعنی شیلنگ آب شهر هواگیری شده باشد) سپس شیلنگهای پورت مورد استفاده در آزمون را به مسیرهای مشخص پورت (ورود وخروج) دردستگاه هیدرو وصل کرده ، باروشن کردن کلید 0 و1 واستفاده از شاستی های ورود وخروج سیال که روی دستگاه هیدرو تعبیه شده اند میتوان فعال شدن یا نشدن دستگاه هیدرو رابررسی نمود. این کاررا موقعی انجام دهید که از وجود آب شهر وهواگیری آن اطمینان حاصل کردید.
سپس کامپیوتررا روشن کرده وارتباط USB آن بادستگاه هیدرو را برقرار میکنیم. ازطریق مسیر زیرCOM متصل شده را پیدا ، کرده ودر نرم افزار مربوطه تایپ کنید .
ابتداروی آیکن My computer کلیک راست کرده گزینه properties راانتخاب میکنیم،سپس گزینهDevicemanager وبعد از آن روی گزینه ( Ports(COM&LPT دبل کلیک کرده وعدد COM تعریف شده را می خوانیم ، پنجره هارا بسته سپس در نرم افزار COM… مورد نظررا درقسمت Sitting وارد میکنیم، با این عمل چراغ های پورت USB باید به حالت چشمک زن فعال شوند دقت کنید اگر این ارتباط برقرار نباشد به دستگاه هیدرو از طریق سیستم نمی توان فرمان داد با برقراری این ارتباط وانجام تنظیمات طبق استاندارد در نرم افزار ، دستگاه آماده به کار می باشد.
برای انجام آزمون در دمای فراتر از محیط می بایست ابتدا شیر خروج سیال از مخزن که در اصل شیر ورود سیال به گرمکن الکتریکی مباشد را باز کنید سپس پمپ سیرکوله و المنتها راروشن می کنیم ، درجه نشانگر راروی دمای تعریف شده آزمون تنظیم می کنیم . START کرده ومنتظر می مانیم تا سیال به دمای لازم برسد، سپس آزمون را طی مدت زمان تعریف شده انجام میدهیم.